Ngày nay, chúng ta sử dụng hệ mét (mét, cm, mm) một cách phổ biến và thuận tiện. Tuy nhiên, trong đời sống, đặc biệt là khi tiếp xúc với các tài liệu cổ, kiến trúc xưa, hay đơn giản là giao tiếp với những người thợ lâu năm, bạn có bao giờ gặp khó khăn khi nghe đến các đơn vị đo lường như thước, tấc, phân, li?
Bài viết này sẽ giúp bạn giải mã những đơn vị đo chiều dài cổ xưa này một cách dễ hiểu nhất.
Nguồn gốc của thước, tấc, phân, li
Đây là hệ thống đo lường truyền thống của người Trung Quốc, đã được sử dụng rộng rãi ở Việt Nam từ thời kỳ Bắc thuộc. Mặc dù hệ mét được áp dụng sau này, các đơn vị cổ này vẫn còn lưu truyền trong dân gian và một số ngành nghề đặc thù.
Để dễ hình dung, bạn có thể liên tưởng đến việc ông bà ta thường dùng “tấc” để chỉ độ dài ngắn trên cơ thể người, ví dụ như “ba tấc rưỡi” hay “một tấc gang tay”.
Bảng quy đổi đơn vị đo chiều dài
Để thuận tiện cho việc tra cứu và ứng dụng, dưới đây là bảng quy đổi chi tiết từ đơn vị cổ sang đơn vị hiện đại:
| Đơn vị đo chiều dài cổ | Giá trị chuyển đổi cổ | Giá trị hiện nay |
|---|---|---|
| 1 Trượng | 4 m | … |
| 1 Ngũ | 2 m | … |
| 1 Thước (hay xích) | 10 tấc | 1 m |
| 1 Tấc | 10 phân | 10 cm |
| 1 phân | 10 ly | 1 cm |
| 1 Ly (hay còn gọi là li) | 10 hào | 1 mm |
| 1 Hào | 10 ti | … |
| 1ti | 10 hốt | … |
| 1 hốt | 10 vi | … |
| 1 vi | … | … |
Ứng dụng của đơn vị đo cổ trong đời sống hiện đại
Ngày nay, các đơn vị đo lường cổ vẫn được sử dụng trong một số lĩnh vực đặc thù, ví dụ như:
- Nghề mộc: Các thợ mộc thường dùng “phân” hoặc “li” để đo kích thước gỗ, đặc biệt là trong các công trình chạm khắc tinh xảo.
- May mặc: Trong ngành may mặc truyền thống, “tấc” vẫn được sử dụng để đo kích thước cơ thể và may đo quần áo.
- Giao tiếp hàng ngày: Trong cuộc sống thường ngày, chúng ta vẫn có thể bắt gặp những cụm từ như “một tấc đất”, “gang tấc”, “thước đo giá trị”,…
Việc hiểu rõ cách quy đổi đơn vị đo chiều dài cổ xưa không chỉ giúp bạn đọc hiểu các tài liệu cổ, giao tiếp hiệu quả hơn mà còn góp phần gìn giữ nét đẹp văn hóa truyền thống của dân tộc.
Bạn có biết giá trị sử dụng của hàng hóa là gì không? Hãy cùng tìm hiểu thêm về những khái niệm thú vị khác trong cuộc sống!
Ví dụ minh họa
Để dễ hình dung hơn về cách sử dụng đơn vị đo lường cổ, hãy cùng xem một số ví dụ sau:
- “Miếng đất này rộng chừng hai sào, dài khoảng năm mươi thước”. Câu nói này cho biết kích thước của miếng đất theo đơn vị đo lường cổ, bạn có thể dễ dàng quy đổi sang mét để hình dung rõ hơn.
- “Người thợ may đo cho tôi i was with overseas volunteers một bộ áo dài, dài ba thước rưỡi”. Câu này cho thấy đơn vị “thước” vẫn được sử dụng phổ biến trong ngành may mặc truyền thống.
Hi vọng bài viết này đã cung cấp cho bạn những kiến thức bổ ích về đơn vị đo chiều dài cổ xưa.
